Nhiều người chỉ biết đến cây Cúc tần trong chế biến món ăn hằng ngày mà không biết rằng Cúc tần cũng là một vị thuốc quý điều trị rất nhiều chứng bệnh thường gặp.

Cây Cúc tần còn có tên gọi khác là cây từ bi, cây lức… Tên khoa học Pluchea indica (L.) Less, thuộc họ cúc.

Mô tả cây Cúc tần

Cây Cúc tần thuộc loại cây bụi cao 1-2m, cành mảnh, gầy. Lá mọc so le, hình bầu dục, hơi nhọn đầu, gốc thuôn dài, có răng cưa ở mép, mặt dưới lá có lông mịn, dài 4-5cm, rộng 1-2,5cm. Hoa mọc thành ngù ở ngọn các nhánh. Đầu hoa có cuống ngắn, màu tím nhạt, chụm thành 2-3 cái. Quả bế hình trụ-thoi, 10 cạnh. Hoa quả ra vào tháng 12. Trên cây thường có loại tơ hồng mọc và sống nhờ.

Khu vực phân bố

Cây Cúc tần mọc hoang ở hầu hết các tỉnh nước ta, đặc biệt mọc nhiều ở các tỉnh đồng bằng Bắc Bộ.

Bộ phận dùng

Thường dùng lá, ngọn non và rễ làm thuốc.

Cách chế biến và thu hái

Ta có thể dùng tươi hoặc dùng khô. Người dân thường dùng lá tươi giã vắt lấy nước uống hoặc phươi khô đun nước uống hàng ngày.

Thành phần hóa học

Toàn cây có chứa tinh dầu, bao gồm các chất: Protit, xenluloza, lipit, canxi, caroten, Fe và vitamin C.

Tính vị

Cây có vị hơi đắng tính mát, vào 2 kinh phế và thận.

Công dụng của cây Cúc tần

Theo đông y, cúc tần có vị đắng, cay, thơm, tính ấm có tác dụng lợi tiểu, tiêu độc, tiêu ứ, tiêu đờm, sát trùng, làm ăn ngon miệng, giúp tiêu hoá.

Các bài thuốc từ cây cúc tần dùng để áp dụng chữa trị hiệu quả cho các trường hợp bị đau đầu, điều trị cảm mạo, đau mỏi lưng, đau nhức xương khớp, điều trị gai cột sống, chấn thương, ho do viêm phế quản, tăng cường tiêu hóa.

Một số bài thuốc chữa bệnh từ cây Cúc tần

Chữa nhức đầu cảm sốt:

Cách 1: Lấy lá cúc tần tươi 20g, lá sả, lá chanh mỗi lá 10g, đem sắc với nước, uống khi còn nóng. Phần bã, cho thêm nước vào đun sôi, sau đó dùng để xông.

Cách 2: Đem lá cúc tần, lá bàng, lá hương nhu, sắc lấy nước uống có công dụng chữa cảm sốt.

Cách 3: Lấy cúc tần tươi, lá ngải cứu tươi và cám gạo chộn đều rang cho tới khi nóng già thì lấy ra gói vào 1 miếng vải chườm nóng khắp người để giải cảm.

Chữa đau mỏi lưng: Lấy lá và cành non của cây Cúc tần đem giã nát, thêm ít rượu sao nóng lên, đắp vào nơi đau ở hai bên thận.

Uống điều trị gai cột sống: Đem lá cúc tần tươi giá nát, thêm ít muối hạt, 1/4 lon bia. Trộn đều uống ngày 1 lần trong vòng 1 tuần sẽ thấy hiệu quả.

Điều trị bí tiểu: Lá cúc tần tươi 100g (hoặc khô 40g) đun với nước uống hàng ngày.

Tăng cường tiêu hóa: Lá cúc tần tươi 1 ăn sống sau bữa ăn giúp cải thiện tình trạng tiêu hóa rất tốt.